بیانیه جنبش عدالتخواه دانشجویی پس از یک هفته خیابان خوابی و پیگی
و قد ترون عهود الله منقوضه فلا تفزعون و انتم لبعض ذمم اباءکم تفزعون و ذمه رسول الله مخفوره محفوره و العمی و البکم و الزمنی فی المدائن مهمله لا ترحمون و لا فی منزلتکم تعملون و لا من عمل فیها تعینون و بالادهان والمصانعه عند الظلمه تامنون.
با چشمان خود میبینید تعهداتی که در برابر پیامبر انجام گرفته مورد بیاعتنایی است. نابینایان و کران و لالان و زمینگیران ناتوان در همه شهرها بیسرپناه ماندهاند و کسی به آنها ترحم نمیکند. شما نه مطابق شان و منزلتتان عمل میکنید و نه به کسی که در این راه میکوشد کمک میکنید و در عوض با چابلوسی و با سازش با ستمکاران خود را ایمن می سازید.
بخشی از خطبه سیدالشهدا(ع) در منی
در آستانه بیست و ششمین سالگرد انقلاب روح خدا خمینی کبیر و در یادبود کسانی که همه، فریادهای یاللمسلمین آنها را یا نشنیدیم و یا نشنیده گرفتیم، در خانه خدا جمع شدهایم تا آغاز مبارزه با فقر و تکاثر، بزرگترین دشمنان انقلاب اسلامی را اعلام کنیم؛ مبارزهای که درنگ و اهمال در پیگیری آن قطعا به شکست انقلاب و جمهوری اسلامی منجر خواهد شد. متاسفانه امروز در شرایطی قرار گرفتهایم که با حسرت به دوران طلایی سالهای نخستین پس از انقلاب چشم میدوزیم و بر مزار فرهنگی که با رفتن رجائیها به خاک سپرده شد، دست میگذاریم و اشک حسرت میریزیم و تاسفبارتر از آن، این که در مقابل عدهای که با قیافههای حقبهجانب بر مزار این فرهنگ فریادهای مستانه میکشند و میراث عملی مدیران علوی صدر انقلاب را ریشخند میکنند ساکت ماندهایم؛
ساکت ماندهایم تا خود را مدیران حکومت اسلامی بخوانند و قیافه بگیرند و در سال پاسخگویی بیلان کارهای چنددهصفحه ای بدهند تا دست آخر ناکارآمدی حکومت اسلامی را که دشمنان اسلام و انقلاب در حرف ادعا میکنند، در عمل اثبات کنند؛
ساکت ماندهایم تا هر آنچه میخواهند بر سر خلق خدا بیاورند و فقط خدایی را بنده باشند که از آنها در قیامت جز درباره نماز و روزه سؤال نمیکند؛
ساکت ماندهایم تا با بیتالمال مسلمین کاخهای شاهانه برای محل کار و زندگی خود بسازند و سوار بر مرکبهای آهنینِ راهوار، مسابقه رفاه راه بیاندازند و در همان کاخها و در میانه همان مسابقهها نماز جماعت هم بخوانند و عین خیالشان هم نباشد که عدهای که بخشی از صندوق ذخیره ارزی و بقیه بیتالمال از آنِ آنهاست در خیابان میمیرند و صدها برابر این عده در خانههایشان به زندگی مصیبتزده و عذابآور خود ادامه میدهند.
نتیجه این همه سکوت این بوده که واژه «مستضعفین» در قاموس آقایان به «دهکهای پایین درآمدی» و «قشر آسیبپذیر» تبدیل شده تا به تبع آن، نامی از «مستکبرین» به میان نیاید و به تبع این، اصلا به ذهن کسی خطور نکند که «این مستکبرین چه کسانی هستند؟»
و آخرین نتیجه این سکوت این بوده که بیعدالتیها و ظلمها را نهادینه کنند و برتر از دین خدا از این بیعدالتی نهادینه شده، پاسداری کنند و در پاسخ هر که از کتاب خدا و سیره اولیایش برایشان حجت و دلیل بیاورد، کتابچه قانون را بر سر نیزه کنند و بگویند «حسبنا قانوننا!»
بر فرض که قانون وظیفه مشخصی بر دوش مسؤولین نگذاشته باشد، اما آیا مسؤولین حکومت اسلامی مسلمان نیستند و نشنیدهاند که «من سمع منادیا ینادی یاللمسلمین و لم یجبه فلیس بمسلم».
اگر عدالت، عدالت واقعی و ملموس و نه سخن گفتن از عدالت، آرزو و آرمان و هدف برنامهریزیها باشد، پس باید هر پدیده ضدعدالتی مورد سؤال قرار گیرد. از آن میانند:
ـ مسابقهی رفاه میان مسؤولان
ـ بیاعتنایی به گسترش شکاف طبقاتی در ذهن و عمل برنامهریزان
ـ ثروتهای سر برآورده در دستانی که تا چندی پیش تهی بودند
ـ هزینه کردن اموال عمومی در اقدامهای بدون اولویت و به طریق اولی در کارهای تشریفاتی
امروز اینجا در خانهی خدا جمع شدهایم تا به مدیران ارشد و غیرارشد دستگاههای دولتی و غیردولتی و حکومتی و غیرحکومتی اعلام کنیم؛ موضوع کارتنخوابها از نخستین پدیدههای ضدعدالتی است که مورد سؤال قرار گرفت. در این ماجرا مقامات مسؤول تحت فشار رسانهای و فشار افکار عمومی به میدان آمدند و تحرکی از خودشان نشان دادند اما این به هیچ وجه کافی نیست. تلاش برای یافتن و رفع تکتک بیعدالتیهای ریز و درشت باید ملکه ذهن همه مسؤولان شود تا قبل از آنکه در موارد مشابه و غیرمشابه نتایجی اینچنین فاجعهامیز و اسفناک حاصل شود، برای حل مشکل اقدام کنند.
همچنین به مدیرانی که از اقدام دانشجویان قدردانی کردند و در واکنش به مرگ کارتنخوابها ابراز تاسف کردند و سر تکان دادند فرمودهی رئیس مذهب شیعه را یادآوری میکنیم که: «ان الناس ماافتقروا و لااحتاجو و لاجاعوا و لاعروا الا بذنوب الاغنیا: مردمان فقیر، محتاج، گرسنه و برهنه نمیشوند مگر بر اثر گناه توانگران.» حال آنها خود کلاههای خود را قاضی کنند که آیا از توانگران هستند یا نه.
بر مبنای گفته حضرت امام(ره) که فرمود: هیچ کاخی ساخته نمیشود مگر آنکه در کنار آن کوخی ساخته شده باشد یادآوری میکنیم که خونبهای خیابانخوابهایی را که در چند شب گذشته جان باختند بر ذمه صاحبمنصبانی میدانیم که بودجههای سازمانهای تحت مدیریت خود را در امور بیاولویت هزینه کرده و میکنند.
اما آنچه در یک هفتهی گذشته گذشت:
دانشجویان عضو جنبش عدالتخواه، پنج شب از شش شب گذشته را در برابر سازمانهای مذکور در مصوبهی شورای عالی اداری در سال 78 به صبح رساندند. دستگاههای مذکور در این مصوبه را میتوانیم به سه گروه تقسیم و دربارهی عملکرد آنها اظهار نظر کنیم:
1- استانداری و شهرداری؛
تامین محل و امکانات و تجهیزات مراکز نگهداری اولیهی بیخانمانها بر عهدهی شهرداری است که از زمان تصویب مصوبهی شورای عالی اداری با طرح این موضوع که سازمانهای مسؤولِ ساماندهی، نسبت به ساماندهی اقدام نمیکنند، در تهیه و تجهیز این مراکز کوتاهی کرده است. استانداری هم که به نمایندگی از وزارت کشور (مسؤول اجرای مصوبهی شورای عالی اداری) در این مدت به اندازه کافی شهرداری را برای تهیه و تحویل مراکز نگهداری موقت بیخانمانها، و دیگر سازمانهای مربوط را برای ساماندهی نهایی، تحت فشار قرار نداده است. این دو نهاد بسیار زودتر از اینها باید به فکر خیابانخوابها میافتادند. استانداری میبایست ستاد مذکور در مصوبه را در تمام طول سال فعال نگه میداشت که متاسفانه این کار را نکرده است.
2- دادگستری، کمیتهی امداد، بهزیستی و وزارت کار و امور اجتماعی؛
وظیفهی این سازمانها اگرچه از نظر زمانی نسبت به دو سازمان قبلی تاخر دارد اما در هر حال این سازمانها موظف بودند نسبت به ساماندهی بیخانمانهایی که باید تحت سرپرستی میگرفتند، اقدام کنند و شهرداری را برای تهیه مکان و نیروی انتظامی را برای جمعآوری این افراد تحت فشار قرار دهند.
3- صدا و سیما؛
صدا و سیما بر اساس مواد 11 و 12 مصوبهی شورای عالی اداری از اعضای ستاد هماهنگی و نظارت بر ساماندهی بیخانمانهاست و موظف بوده برای حل مشکل و جلب مشارکت مردم و معرفی تجربههای موفق اقدام کند که تاکنون در انجام وظیفهی خود کوتاهی کرده و علاوه بر آن خبر تلاشهای جدید برای حل مشکل خیابانخوابها را نیز بسیار ناقص و سانسورشده منعکس کرده و هیچ اقدامی برای پوشش ویژه آن انجام نداده است.
تشکیل ستاد ساماندهی متکدیان و خیابانخوابها در وزارت رفاه، از خمودگی حاکم بر اعضای ستاد مذکور در مصوبهی شورای عالی اداری سال 78 کاسته است اما هنوز اراده لازم در دستگاههای مسوول برای حل مشکل به وجود نیامده است.
دیشب معاون وزیر رفاه در گفتگوی تلفنی با یکی از اعضای جنبش عدالتخواه دانشجویی تصریح کرد که نیروی انتظامی اعلام کرده است که خیابانخوابهایی که در خیابانها قابل رؤیت بودهاند جمعآوری شدهاند. این در حالیست که سه نفر از اعضای جنبش عدالتخواه دانشجویی در گشتی چهار ساعته با یک دستگاه خودرو از ساعت 12:30 تا 4:30 بامداد امروز یکشنبه تنها در یکی دو منطقه تهران توانستند 24 کارتنخواب پیدا کنند که متاسفانه در میان آنها هم سالمند بالای 60 سال وجود داشت هم زن و هم معلول.
باز هم مسؤولین وزارت رفاه گفته بودند که در صورت رؤیت مواردی اینچنینی مراتب را با شمارههای 110 یا 137 اعلام کنید تا بلافاصله نیروی انتظامی و یا شهرداری برای جمعآوری آنها اقدام کنند. در موارد یافت شده دیشب پنج مرتبه با این شماره تلفنها تماس حاصل شد و در یکی از موارد پس از دو ساعت انتظار هیچکس برای جمعآوری آنها اقدام نکرد. موارد دیگری هم که با قید فوریت به اطلاع 110 رسید نیز با برخوردی مشابه مواجه شد.
بگفته معاون وزیر رفاه، شهرداری هنوز تعدادی از مراکزی را که باید برای نگهداری موقت خیابانخوابها تهیه و تجهیز میکرد، تحویل نداده، اما به گفته همین مسؤول دیشب 150 ظرفیت خالی در مراکز فعلی نگهداری خیابانخوابها وجود داشته است. متاسفانه با وجود این 150 ظرفیت خالی، در یک محدوده کوچک از شهر، 24 کارتنخواب تا صبح بر خود لرزیدهاند. این نمونهگیری آماری به وضوح نشان میدهد که شهرداری و نیروی انتظامی حتی در جمعآوری کارتنخوابها هم دچار مشکل هستند و هنوز حلقه اول ساماندهی کارتنخوابها که جمعآوری آنهاست، بطور کامل اجرا نمیشود. اگر شهرداری تهران و نیروی انتظامی قادر به انجام وظایف خود نیستند اعلام کنند تا هم برای کارتنخوابها و هم برای مسؤولین این دو نهاد فکری کنیم.
مسؤولین وزارت رفاه هم اعلام کنند که برای نظارت بر عملکرد نهادهای مسؤول و تحت فشار قراردادن آنها برای انجام وظایف محوله چه کردهاند. این مسؤولین توجه داشته باشند که مشکل، تا کنون نه در اثر عدم وجود ستاد یا خلا قانونی و یا کمبود بودجه و امکانات بوده است، بلکه نهادهای مسؤول به وظایف خود «عمل» نمیکردهاند و راهحل نیز طبیعتا نظارت جدی برای اجرایی شدن وظایف محوله است.
نکته قابل توجه دیگری که در گشت دانشجویی دیشب ملاحظه شد این بود که تعداد قابل توجهی از خیابانخوابها در گفتگو با دانشجویان ضمن شکایت از برخوردهای قبلی در مراکز نگهداری موقت، تصریح میکردند درصورتی که قرار باشد همان برخوردها تکرار شود ترجیح میدهند در خیابان بخوابند.
جنبش عدالتخواه دانشجویی اعلام میکند در مورد این مسئله خاص، پیگیر اقدامات جدید برای ساماندهی خیابانخوابها، بوده و در صورت مشاهده هرگونه اهمال که نشانههایی از آن در تحقیق شب گذشته مشاهده شد، با حداکثر توان خود موضوع را پیگیری خواهد کرد. طبیعی است سازمانهای مسؤول درصورت ادامه این روند نباید از برخوردهای بعدی و تغییر لحن و روشهای دانشجویان برای ادامه پیگیری این جریان گلایهمند شوند.
تجربه یک هفته گذشته نشان داد، میشود مسوولان را حتی در ساعت یک و دو نیمه شب استیضاح کرد و از آنها پاسخ خواست و میشود خیلی از کارها را خیلی زودتر انجام داد و متاسفانه به علت آنکه مسؤولان عادت کردهاند فقط صدای مسؤولان بالاتر از خود را بشنوند، از کنار کارهایی که وظیفه آنهاست بیتوجه میگذرند.
جنبش عدالتخواه دانشجویی درپایان برنامه خیابان خوابی و در آغاز راه جدید، وظیفهی خود میداند ضمن تشکر از آیتا... وحید خراسانی که مستقیماً در قضیه خیابانخوابها وارد شدند و پیام دادند، از روحانیت متعهد علوی بخواهد به پیمان «ان لا یقاروا علی کظه ظالم و لا سغب مظلوم» همواره عمل کنند و مطمئن باشد با متعهد ماندن به این عهد، هیچ نیرویی نمیتواند رابطهی مردم با آنها را قطع کند و در مقابل، نقض این پیمان روز بهروز به فاصلهی آنها با مردم خواهد افزود.
از رسانههایی هم که برای حل مشکل کارتنخوابها، خیابانخوابی جنبش عدالتخواه را پوشش خبری دادند تشکر و اکیدا از آنها تقاضا میکنیم موضوع را تا رسیدن به یک راهحل همیشگی پیگیری کنند.
در پایان بار دیگر اعلام میکنیم هیچ فقیری در جامعه فقیر نمیشود مگر آنکه در جایی ثروتهایی از راههای غیرشرعی و حتی غیرقانونی انباشته میشوند و تصور مبارزه با فقر بدون مبارزه با تکاثر و ثروتاندوزی خیال باطلی بیش نیست.